مهارت های دهگانه ضروری برای زندگی کدامند؟
سازمان بهداشت جهانی مهارت های زندگی را به این شکل تعریف کرده اسـت که «مهارتهای زندگی مجموعه مهارتهای روانی-اجتماعـــی هستند که به ما کمک میکنند به شکلی سازنده با نیازها و چالشهای زندگی روزمره روبهرو شویم و بهتر با آنها کنار بیاییم.»
در همین راستا مهارت هـای ده گانه ای را معرفــی کرده است که هرکس باید این توانایی ها را برای داشتن زندگی فردی و اجتماعـــی موفق کسب کند؛
۱- مهارت خود آگاهی
۲- مهارت همدلی
۳- مهارت روابط بین فردی
۴- مهارت ارتباط موُثر
۵- مهارت تفکر نقادانه
۶- مهارت تفکر خلاق
۷- مهارت تصمیم گیری
۸- مهارت حل مسئله
۹- مهارت مقابله با استرس
۱۰- مهارت مدیریت هیجان
۱- مهارت خودآگاهی :
Self Awareness skills
توانائی شناخت نقاط ضعف و قوت و یافتن تصویری واقع بینانه از خود.
شناخت نیازها و تمایلات فردی برای آشنایی با حقوق و مسئولیت های فردی، اجتماعی.
۲- مهارت همدلی :
The Skill of Empathy
درک کردن دیگران و مشـــکلات شان در هر شرایطــی داشتن این مهارت به دوست داشتن و دوست داشته شدن و در نتیجه به بهبود روابط اجتماعی افراد با یکدیگر می انجامد.
۳- مهارت روابط بین فردی :
Interpersonal Skills
مشارکت و همکاری با دیگران، همراه با اعتماد واقع بینانه که در کنار تقویت دوستی ها، دوستی های ناسالم را خاتمه می دهد تا کسـی از این روابط آسیب نبیند.
۴- مهارت ارتباط موُثر:
Effective Communication Skills
درک بهتر نیازها و احساسات دیگران، به شیوه ای که فرد بتواند نیازها و احساسات خودش را نیز در میان بگذارد تا ارتباطـــی رضایت بخش شکل گیرد.
۵- مهارت تفکر نقادانه :
Critical Thinking skills
توانایی تصمیم گیری و حلِ مشکلات بر مبنایِ استدلال و شواهد منطقی و کنار گذاشتنِ احساسات در تصمیمگیریها.
تفکر نقادانه، تفکر منطقی است در مورد تصمیمی که مـــیگیریم یا کاری که انجام میدهیم. این تفکر در جست و جویِ شواهد، دلایل و مدارک برای قضاوت و نتیجهگیری است.
تفکر نقادانه به زبان ســـاده یعنی هر حرف و صحبتی را بدون فکـر قبول نکنیم، بلکه آن را ارزیابـــی کرده و ببینیم آیا درســـت است یا خیر؟
اصــولِ تفکر نقادانه آن است که ما به جســـتوجو، ارزیابی و تجزیه و تحلیلِ اطـلاعات بپردازیم و هر مطلبـــی را صرفاً به این دلیل که فردِ خاص یا مشهوری آن را بیان کرده، نپذیریم تفکر نقادانه باعث مــیشود بتوانیم از زوایایِ مختلف، یک موضــوع را بررســی کنیم و بدون فکرکردن هر چیزی را باور نکنیم. این ویژگی احتمال شکست و اشتباه را کاهش میدهد.
۶- مهارت تفکر خلاق :
Creative Thinking Skills
به معـــنای پیدا کردن راه های جدید برای انجام وظایف، حل مشکلات و رویارویی با چالشهـــا است. این تفکر باعث میشود دیدگاهـی تازه به کارتان پیدا کنید. این طرز فکر میتواند به افراد و سازمانها کمک کند تا بهرهوری بیشتری داشته باشند.
تمرکز بر خلاقیت و نوآوری مهم و گاهی ممکن است نیاز به روشهایــی باشد که قبلا” امتحان نشدهاند. تفکر خلاق یک مهـــارت است و لازمه رشد در هر مهارت، تمرین مداوم و مستمر است.
تفکر خلاق، توانایی تفکر متفاوت برای دیدن مســـئله یا مشـــاهده آن از زاویه و دیدگاه جدیدی است. این توانایی اغلب این امکان را میدهد که راهحل جدیدی پیدا کنید یا حتی بفهمید که مشکل لزوما نیازی به راهحل ندارد.
۷- مهارت تصمیم گیری :
Decision Making Skills
به فرایند انتخاب یک مسیر، روش یا هدف از میان چند گزینه مختلف، تصـــمیمگیری میگویند. مهارت تصمیمگیری یک مهارت ذهنــی یا شناختی است و به زبان ساده یعنی فرد بتواند با جمـــعآوری و بررســی اطلاعات موجود، ارزیابی نتایج و عواقب آن، بهترین تصـــمیم را اتخاذ کند و فرد تصمیمگیرنده باید مسئولیت و تبعات یک تصمیم را بر عهده بگیرد.
۸- مهارت حل مسئله :
Problem Solvig Skills
یکی از مهارت های زندگـــی بوده و به توانایــی ما برای حل مشکلات به صورت موثر ، به موقع و بدون هیچ گونه موانع اشـــاره دارد و شامل مراحل توانایی شناسایــی و تعریف مسئله ، ایجاد راه حل های جایگزین ، ارزیابی و انتخاب بهترین گزینه و اجزای راه حل انتخاب شده است. دریافت کردن بازخورد و پاسخ مناسب به راه حل نیز بُعدی ضروری از مهارت حل مسئله است
مهارت های حل مسئله ترکیبی از ویژگیهای مختلف هستند که باید داشته باشیم تا بتوانیم مسائل مختلف را در زندگی حل کنیم.
۹- مهارت مقابله با استرس :
Stress Coping Skills
با آموختن این مهارت افراد هیجان هــای مثبت و منفی را در خود و دیگران می شناسند و سعی می کنند واکنشـــی نشان دهند که این عوامل مشکلی برای آن ها ایجاد نکند.
۱۰- مهارت مدیریت هیجان :
Emotion Manageme
هر انسانــی در زندگــی خود با هیجانات گوناگونــی از جمـله غم، خشـــم، ترس، خوشحالـــی، لـذت و موارد دیگر مـــواجه است که همـه این هیجانات بر زندگی او تاُثیر می گذارند.
شناخت و مهار این هیجانات همـــان مدیریت هیجان است، برای کسب این مهارت فرد به طور کامل باید بتواند احســاســات و هیجانات دیگران را نیز درک و به نوعی این هیجانات را مهار کند.